Het familiesysteem is het enige systeem waar je niet uit kunt. Je hebt een rechtmatige plek in dat systeem en je hebt een eigen wil en een eigen verantwoordelijkheid. Pas als je je pijn onder ogen kunt zien, bepaal je je koers in het leven”.
‘Trauma wordt aan kinderen doorgegeven, tot iemand de pijn wil voelen.
Hoe je ouders met hun trauma in hun leven omgaan, dat heeft jou beïnvloedt. En zelf kun je dat trauma weer doorgeven aan je kinderen. Hoe die cyclus ophoudt? De pijnlijke waarheid, is dat we alleen kunnen repareren wat we onder ogen zien.
“Waarom werkte mijn moeder/vader niet eerst aan haar/zijn eigen trauma voordat ze mij kregen? Dan hadden ze mij niet opgezadeld met hun problemen.” Deze overpeinzing komt van menig deelnemer, client of cursist.
Elke familie heeft een verhaal.
“Familie is zo vanzelfsprekend dat we vergeten te kijken naar wie en wat ze zijn. Wat vindt je leuk aan ze en wat niet, wat is jouw rol en waar komt jouw gedrag vandaan?.”
Trauma blokkeert de stroom van liefde binnen een gezin.
Een trauma heeft geen taal. Het heeft geen tijdsbesef en blijft stand-by in ons lichaam, klaar om in actie te komen, vaak nog jaren na de traumatische gebeurtenis. Het verhindert dat emoties worden verwerkt en het blokkeert de stroom van liefde binnen een gezin; liefde die in overvloed moet stromen om kinderen weerbaar en geliefd te maken en gezond te laten hechten.
“Gedrag dat voort kan komen uit trauma is onvoorspelbaarheid, drift, ineens ontploffen, juist heel stil worden en je afsluiten, of steeds maar bezig willen blijven. Dat zijn overlevingsmechanismen, zo kunnen we dealen met trauma en extreem ingrijpende gebeurtenissen.” Maar met dit gedrag los je je verleden niet op, je geeft het door aan je kinderen – en zo belanden er veel meer mensen bij therapeuten dan nodig – áls ze al komen.
Als getraumatiseerde ouders gestrest zijn kunnen ze intolerant of zonder empathie op hun kinderen reageren. De kinderen zijn emotioneel gesloten, ervaren rivaliteit met elkaar, zijn ongelukkig en hebben een problematische relatie.
Intolerant en zonder empathie.
Een traumatische gebeurtenis die wordt weggestopt in plaats van verwerkt, wordt net zo lang aan volgende generaties doorgegeven tot iemand bereid is de pijn te voelen. De epigenetica, de wetenschap die de invloed van ervaringen en omgeving op ons DNA bestudeert, kwam tot hetzelfde inzicht: een trauma verandert het besturingssysteem van ons lichaam – en leidt tot een sterkere reactie op externe prikkels, omdat de amygdala wordt geactiveerd, het deel van de hersenen dat onze vecht-of-vluchtreactie regelt.
“Als getraumatiseerde ouders gestrest zijn, kunnen ze intolerant of zonder empathie op hun kinderen reageren. En als zo’n situatie zich regelmatig voordoet, gaan de kinderen zich uiteindelijk verwaarloosd voelen. Zo wordt een trauma van generatie op generatie doorgegeven.”
Trauma’s kunnen families ook overslaan. Je hoeft niet getraumatiseerd te zijn als je iets heftigs meemaakt.
Zelf aan de slag met een gezond familiesysteem?
Heb compassie met jezelf
Communiceer open en effectief
Leer productief ruzie te maken
Geef verschillen de ruimte
Zorg voor vijf keer zoveel positieve als negatieve reacties
Stel duidelijke grenzen
Houd de machtsdynamiek in de gaten
Maak tijd voor leuke dingen
Verhef gewoontes tot rituelen
Laat veranderingen toe
Denk na over jezelf en je familiepatronen
Geef het goede voorbeeld